[Urine analysis-restricted reading for doctors only]
1000-2000 ml urine ആണ് ശരീരം 24 മണിക്കൂറില്‍ പുറന്തള്ളുന്നത്, വെള്ളം എത്ര കുടിക്കുന്നു എന്നതിന് ആനുപാതികമായിട്ടായിരിക്കും urine output വ്യത്യാസപ്പെടുന്നത്, cold climate ല്‍ ഇത് കൂടുതലായും hot climate ല്‍ ഇത് കുറവായും കാണപ്പെടുന്നു, diabetes mellitus, എന്നിവയില്‍ കൂടുതലായും (polyuria), heart disease, kidney disease, shock എന്നിവയില്‍ കുറവായും ഇത് കാണപ്പെടുന്നു (oliguria), anuria എന്നത് urine output തീരെ കുറഞ്ഞോ ഇല്ലാതെയോ ഇരിക്കുന്ന അവസ്ഥയാണ്, kidney ക്ക് urine secrete ചെയ്യാന്‍ പറ്റാത്ത അവസ്ഥയാണ് suppression.
Normal urine ന്‍റെ color, pale yellow/ amber ആണ്, urine output കൂടിയാല്‍ pale yellow ആയും, കുറഞ്ഞാല്‍ amber (deep yellow) ആയും urine കാണപ്പെടും, bile salt, bile pigments എന്നിവ urine ല്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ green/ brownish yellow ആയും, urobilinogen ഉണ്ടെങ്കില്‍ reddish brown ആയും, fresh blood കൂടുതലായുണ്ടെങ്കില്‍ bright red ആയും, fresh blood കുറച്ചേ ഉള്ളൂ എങ്കില്‍ pink ആയും, blood pigments ആണ് ഉള്ളതെങ്കില്‍ smoky brown ആയും urine കാണപ്പെടും, filariasis ല്‍ milky white ആയി urine പോകുന്നതിന് chyluria എന്നു പറയും, pyridium tablets കഴിക്കുന്നവരുടെ urine, red color ലും കാണപ്പെടാറുണ്ട്, പൊതുവേ urine ല്‍ blood കാണപ്പെടുന്നതിനു haematuria എന്നു പറയുന്നു.
Normal urine ന്‍റെ odour, aromatic ആണ്, collect ചെയ്ത urine അല്‍പ നേരം തുറന്നു വച്ചാല്‍ അതിലുള്ള urea യുടെ bacterial decomposition നടന്ന് ammonia ഉണ്ടാകുന്നതു കൊണ്ട് strong ammonia smell ഉണ്ടായിരിക്കും, urine ലുള്ള ketone bodies (acetone, diacetic acid) ആണ് diabetes രോഗികളുടെ urine ന്‍റെ sweetish/ fruity smell നു കാരണം.
Normal urine ല്‍ deposits ഉണ്ടാവില്ല, transparency, clear ആയിരിക്കും, urine ല്‍ cloudy appearance രണ്ടു രീതിയില്‍ സംഭവിക്കാം, amorphous phosphate കൊണ്ടുണ്ടാകുന്നവ acetic acid ഒഴിച്ച് dilute ചെയ്‌താല്‍ മാറും, amorphous urates കൊണ്ടുണ്ടാകുന്നവ വെറുതേ heat ചെയ്‌താല്‍ മാറും, filter ചെയ്‌താല്‍ മാറുന്ന urine ന്‍റെ turbidity, pus cells കൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാകുന്നത്, urine ല്‍ mucous deposits ഉണ്ടെങ്കില്‍ ഒഴുകി നടക്കുന്ന clouds ഉം, pus cells ഉണ്ടെങ്കില്‍ അടിയില്‍ sediment ചെയ്ത heavy clouds ഉം, stone ഉണ്ടെങ്കില്‍ fine sands ഉം, uric acid ഉണ്ടെങ്കില്‍ pepper grains പോലെയും sediments urine ല്‍ കാണപ്പെടും.
Normal urine ന്‍റെ average pH അല്പം acidic ആണ് (<7), plasma യിലും, extra cellular fluid ലും normal hydrogen ion concentration നിലനിര്‍ത്താനുള്ള kidney യുടെ കഴിവാണ്, pH കൊണ്ട് മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്, urine ന്‍റെ pH 4.6 മുതല്‍ 8 വരെ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും, പകലത്തേതിനേക്കാള്‍ രാത്രിയില്‍ pH, acidic ആയിരിക്കും, കൂടാതെ കുറച്ചു നേരം വച്ചിരുന്നെടുക്കുന്ന urine ന്‍റെ pH, ammonia യുടെ presence ഉള്ളത് കൊണ്ട് alkaline ഉം ആയിരിക്കും, അതു കൊണ്ട് pH നോക്കുന്നതിന് എപ്പോഴും fresh urine തന്നെ ഉപയോഗിക്കണം, cystitis ഉള്ള അവസ്ഥയില്‍ urine, alkaline ആയിരിക്കും,
Urine ന്‍റെ normal constituents 96% water, 2% urea, 2% [uric acid & urates (tissue metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts) + creatinine + chlorides (diet ലെ sodium chloride, metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts) + phosphates, sulphates & oxalates (vegetable food, metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts)] എന്നിവയാണ്, kidney damage ല്‍ urine ല്‍ albumin കാണപ്പെടും (albuminuria), diabetes mellitus ല്‍ urine ല്‍ sugar കാണപ്പെടും, pregnancy യില്‍ renal threshold താഴ്ന്നാല്‍ urine ല്‍ sugar കാണപ്പെടും, normal renal threshold, 100 ml blood ന് 140-180 mg sugar ആണ്, urine ല്‍ sugar കാനപ്പെടുന്നതാണ് glycosuria, fat metabolism സാരിയായി നടന്നില്ലെങ്കില്‍ diabetes രോഗികളുടെ urine ല്‍ acetone കാണപ്പെടും, obstructive jaundice, haemolytic disease എന്നിവയില്‍ bile ഉം urine ല്‍ കാണപ്പെടാം.
Urine ന്‍റെ specific gravity കൊണ്ട് urine ലെ solute കളുടെ concentration നെ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള kidney യുടെ കഴിവിനെ മനസ്സിലാക്കണം, tubular damage സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് solute കളുടെ concentration സാധാരണ കുറയുന്നത്, urine ന്‍റെ specific gravity പരിശോധിക്കുന്നതിനു മുന്‍പ്, തുല്യ അളവിലുള്ള distilled water ന്‍റെ specific gravity, urinometer (special hydrometer) ഉപയോഗിച്ച് ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്തിരിക്കണം, distilled water ന്‍റെ specific gravity, 1.000 ആണ്, normal urine ന്റേത് 1.016-1.025 ഉം, very dilute ആയ urine 1.003 specific gravity കാണിക്കുമ്പോള്‍, highly concentrated ആയ urine 1.035 specific gravity കാണിക്കും, urine ലെ solute concentration കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച് urinometer ഉയര്‍ന്നു വരും, ഒപ്പം specific gravity യുടെ value വും ഉയരും, ഇതു കൂടാതെ refractometer ഉപയോഗിച്ചും, reagent strip ഉപയോഗിച്ചും specific gravity കണ്ടു പിടിക്കാവുന്നതാണ്, ഉയര്‍ന്ന specific gravity സംഭവിക്കുന്നത്‌ hypoperfusion മൂലമാണ്, heart failure, dehydration, hepatic disorder, nephrosis എന്നീ അവസ്ഥകളില്‍ ഇതു സംഭവിക്കാം, താഴ്ന്ന specific gravity സംഭവിക്കുന്നത്‌ water നെ reabsorb ചെയ്ത് urine concentrate ചെയ്യാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ മൂലമാണ്, hypercalcaemia, hypokalemia, alkalosis, acute renal failure, pyelonephritis, glomerulo nephritis, diabetes insipidus എന്നീ അവസ്ഥകളില്‍ ഇതു സംഭവിക്കാം, random specimen ആണ് specific gravity test ന് സാധാരണ ഉപയോഗിക്കുന്നതെങ്കിലും, 12-24 മണിക്കൂര്‍ വരെ fluid intake ഒന്നും ഇല്ലാതെ എടുത്ത controlled specimen ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴാണ് nest result കിട്ടുന്നത്, രോഗാവസ്ഥയില്‍ 1.001 തൊട്ട് 1.060 വരെ ഇതു വ്യത്യാസപ്പെടാം, diabetes mellitus ല്‍ sugar ഉള്ളത് കൊണ്ട് ഇതു വളരെ high ആയിരിക്കും.
പ്രധാനമായും 3 group of test കളാണ് urine analysis ല്‍ ഉള്ളത്, color, appearance, volume, pH, specific gravity, odour എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന physical examination group ഉം, albumin, sugar എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന routine chemical examination, acetone, bile salt, bile pigment എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന special chemical examination എന്നിവ ഉള്‍പ്പെടുന്ന രണ്ടാമത്തെ group ഉം, crystals, pus cells, cast, epithelial cell, RBC, AFB പോലുള്ള bacteria കള്‍ എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന microscopic examination ഉം.
താഴെപ്പറയുന്ന ഉപകരണങ്ങള്‍ അത്യാവശ്യമാണ്, test tube, test tube holder, spirit lamp, match box, kidney tray, rag pieces, albumin test ചെയ്യാനുള്ള acetic acid, nitric acid, sulphosalic acid, pH test ചെയ്യാനുള്ള red/ blue litmus paper, specific gravity test ചെയ്യാനുള്ള urinometer, sugar test ചെയ്യാനുള്ള benedict's solution, acetone test ചെയ്യാനുള്ള ammonium sulfate crystals, liquor ammonia, sodium nitro prusside crystals, bile pigment test ചെയ്യാനുള്ള tincture iodineന്‍റെ weak solution, bile salt test ചെയ്യാനുള്ള sulphur powder, volume അളക്കുന്നതിനുള്ള graduated 1 pint glass jar, urine, reagent എന്നിവ ഡ്രോപ്പുകളായി എടുക്കാനുള്ള pipette എന്നിവ.
Clean ആയുള്ള glass jar ല്‍ urine ഒഴിച്ച്, sunlight നു നേരെ പിടിച്ച് color, അതിലുള്ള sediments എന്നിവ പരിശോധിക്കാം, volume നോക്കുമ്പോള്‍ urine ന്‍റെ lower meniscus ല്‍ വരുന്ന അളവ് എടുക്കണം, urine ന്‍റെ smell, collect ചെയ്യുമ്പോഴേ കിട്ടും, litmus paper ന്‍റെ ഒരറ്റം urine ല്‍ dip ചെയ്ത് pH പരിശോധിക്കാം, blue litmus red ആയെങ്കില്‍ acidic ഉം, red litmus blue ആയെങ്കില്‍ alkaline ഉം ആയിരിക്കും urine, നിറവ്യത്യാസം ഇല്ലെങ്കില്‍ neutral ആയിരിക്കും, glass jar ന്‍റെ അടിയിലോ വശങ്ങളിലോ തട്ടാതെ വേണം urinometer float ചെയ്യിക്കാന്‍, urine ന്‍റെ lower meniscus ലുള്ള reading നോട്ട് ചെയ്യണം.
---
Urine specimen collect ചെയ്യുന്നതിന്
Single urine specimen
Genital area, clean ചെയ്ത്, sterile ആയിട്ടുള്ള urinal, kidney tray, container എന്നിവയിലേക്ക്, രാവിലെ ആദ്യം ഒഴിക്കുന്ന urine ന്‍റെ 100-120 ml ചെയ്യുന്നതാണിത്.
Midstream urine specimen
Culturing ന് ഉപയോഗിക്കേണ്ട urine ഇങ്ങനെയാണ് collect ചെയ്യേണ്ടത്, genital area, soap water ഉപയോഗിച്ചു കഴുകി, females, labia വിടര്‍ത്തിയും, males, foreskin പുറകോട്ടു മാറ്റിയും വേണം urine specimen collect ചെയ്യേണ്ടത്, ഇതിനായി ആദ്യം bed pan/ commode/ toilet എന്നിവയിലേക്ക് ആദ്യം കുറച്ചു urine ഒഴിച്ച്, ബാക്കി sterile container ല്‍ ശേഖരിക്കണം, specimen ആവശ്യത്തിന് ആയിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ബാക്കി bed pan/ commode/ toilet എന്നിവയിലേക്ക് തന്നെ ഒഴിക്കാം, urine ന്‍റെ ആദ്യത്തെ stream ല്‍ മൂത്ര നളികയിലുള്ള mucous, organisms എന്നിവ ഉണ്ടായിരിക്കും, ഇതൊഴിവാക്കാനാണ് ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്, unconscious ഉം menstruating ഉം ആയ രോഗികള്‍ക്ക് catheterization വേണ്ടി വന്നേക്കാം, catheter വഴി micro organism, urinary tract ല്‍ പ്രവേശിക്കാം എന്നുള്ളതു കൊണ്ട് catheterization കഴിയുന്നതും ഒഴിവാക്കുന്നതാണ് നല്ലത്.
24 Hrs urine specimen
6 am ന് urine ഒഴിക്കുന്നത് collect ചെയ്തു കളയണം, അതിനു ശേഷം ആ ദിവസം ഒഴിക്കുന്ന മുഴുവന്‍ urine ഉം, പിറ്റേ ദിവസം 6 am ന് ഒഴിക്കുന്ന urine ഉം ഒന്നിച്ചു ചേര്‍ത്ത് എടുക്കുന്നതാണിത്, preservatives ആയി toluene, boric acid, concentrated hydrochloric acid, formalin, chloroform എന്നിവയും ചേര്‍ക്കാം.
unconscious patient, children എന്നിവരില്‍ males ല്‍ test tube, barrel, syringe, condom എന്നിവയില്‍ rubber tube ഘടിപ്പിച്ച് penis ല്‍ skin tape ഉപയോഗിച്ച് ഒട്ടിച്ചു വക്കുക, females ല്‍ വാവിസ്തൃതിയുള്ള container, funnel എന്നിവയില്‍ rubber tube ഘടിപ്പിച്ച് T bandage കൊണ്ട് vulva ക്ക് മുകളില്‍ ഉറപ്പിക്കുക, രണ്ടു rubber tube ന്റേയും അറ്റം urine specimen, collect ചെയ്യുന്നതിനുള്ള container ലേക്കിടുക.
---
Filter ചെയ്ത് pus cells നീക്കിയ urine, test tube ന്‍റെ മുക്കാല്‍ ഭാഗം നിറച്ച്, litmus വച്ച് pH നോക്കി urine alkaline ആണെങ്കില്‍, 1 drop acetic acid അതിലേക്കൊഴിച്ച് urine നെ ആദ്യം acidic ആക്കുക, urine ന്‍റെ upper 1/3rd ചൂടാക്കുമ്പോള്‍, urine ല്‍ phosphate ഓ albumin ഓ ഉണ്ടെങ്കില്‍ cloudiness കാണും, drop by drop ആയി acetic acid വീണ്ടും വീണ്ടും ഒഴിക്കുക, cloudiness മാറുന്നെങ്കില്‍ urine ലുള്ളത് phosphate ആണ്, അല്ലെങ്കില്‍ albumin ആയിരിക്കും urine ല്‍ ഉള്ളത്, normal urine ല്‍ albumin കാണാറില്ല, urine ന്‍റെ pH, highly acidic ഓ, highly alkaline ഓ ആണെങ്കില്‍ reading തെട്ടിപ്പോകാം, hot test നെക്കുറിച്ചാണ് ഇതു വരെ പറഞ്ഞത്, cold test ല്‍ test tube ലേക്ക് ആദ്യം ഒഴിക്കുന്നത് nitric acid ഓ, 3% sulpho salic acid ഓ ആണ്, പിന്നെ ഒഴിച്ചതിനു തുല്യം urine, test tube ന്‍റെ അരികിലൂടെ അകത്തേക്ക് അല്പാല്പമായി ഒഴിച്ച് കൊടുക്കുന്നു, albumin urine ല്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ രണ്ടു fluid ഉം ചേരുന്നിടത്ത്‌ white precipitate കാണാം.
5ml benedict's solution, test tube ല്‍ എടുത്ത് heat ചെയ്തിട്ടും solution ന് color change ഇല്ല എന്നുറപ്പുവരുത്തുക, ഇതു benedict's solution ന്‍റെ purity test ആണ്, പിന്നെ pipette ഉപയോഗിച്ച് 8 drop, urine, test tube ലേക്കൊഴിക്കുക, നന്നായി കുലുക്കി വീണ്ടും ചൂടാക്കുക, തണുത്തതിനു ശേഷം fluid ന്‍റെ color ശ്രദ്ധിക്കുക, deposit ഇല്ലാത്ത blue liquid ആണെങ്കില്‍ urine ല്‍ sugar ഇല്ല എന്നും, deposit ഇല്ലാത്ത green liquid ആണെങ്കില്‍ 1% sugar ഉണ്ടെന്നും, yellow deposit ഉള്ള green liquid ആണെങ്കില്‍ 2% sugar ഉണ്ടെന്നും, orange deposit ഉള്ള colorless liquid ആണെങ്കില്‍ 3% sugar ഉണ്ടെന്നും, brick red liquid ആണെങ്കില്‍ 5% നും മുകളില്‍ sugar ഉണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കണം. diastix, tes tape, clinistix എന്നീ strip കളില്‍ ഉള്ള reagent, urine ലെ glucose മായി പ്രതി പ്രവര്‍ത്തിച്ച്‌ color change ഉണ്ടാക്കും, ഇതിന് glucose oxidase test എന്നു പറയും, strip ലേക്ക് urine പാസ് ചെയ്യിക്കുകയോ, urine specimen ല്‍ strip dip ചെയ്യുകയോ ചെയ്യാം, ആദ്യത്തെ test കഴിഞ്ഞ് 1 glass വെള്ളം കുടിച്ച് 30-45 മിനിട്ടിനു ശേഷം വീണ്ടും ടെസ്റ്റ്‌ ആവര്‍ത്തിക്കാറുണ്ട്.
clinistix strip, urine ല്‍ 2 second, dip ചെയ്തിട്ട്, excess urine കുടഞ്ഞു കളഞ്ഞ്, 10 second ന് ശേഷം കാണുന്ന color, strip container ല്‍ ഉള്ള color chart മായി താരതമ്യം ചെയ്തു നോക്കണം, 10 second ന് ശേഷം കാണുന്ന color change സ്വീകരിക്കരുത്, diastix strip ലും urine specimen ല്‍ 2 second നേരം തന്നെയാണ് dip ചെയ്യേണ്ടത്, പക്ഷേ 30 second നേരം കഴിഞ്ഞുള്ള color change ആണു നോട്ട് ചെയ്യേണ്ടത്, tes tape strip ന്‍റെ ആകെയുള്ള 1.5" (3.8cm) നീളത്തില്‍ 0.25" (0.6cm) ആണ് urine ല്‍ dip ചെയ്യേണ്ടത്, 2 second തന്നെയാണ് ഇവിടെയും, പക്ഷേ 60 second കഴിഞ്ഞുള്ള color change ആണ് നോട്ട് ചെയ്യേണ്ടത്.
urine ലെ acetone presence കണ്ടു പിടിക്കാന്‍ rothera's test ആണുപയോഗിക്കുന്നത്, ചെറിയൊരു test tube ല്‍ 2 cm depth ല്‍, ammonium sulphate crystals നിറക്കുക, അതിന് തുല്യം urine ഉം, sodium nitroprusside ന്‍റെ 1 crystal ഉം അതിലിടണം, cork കൊണ്ട് test tube അടച്ച് shake ചെയ്ത്, വസങ്ങളിലൂടെ liquor ammonia അകത്തേക്ക് ഒഴിച്ച് കൊടുക്കുക, urine ല്‍ acetone ഉണ്ടെങ്കില്‍, urine ന്റേയും ammonia യുടേയും junction ല്‍ permanganate purple നിറത്തിലുള്ള ring കാണാം, ketostix strip, second voided urine ന്‍റെ midstream ലാണ് dip ചെയ്യേണ്ടത്, 15 second കഴിഞ്ഞുള്ള color change നോട്ട് ചെയ്യുക, keto diastix strip, urine ല്‍ dip ചെയ്ത് വേഗം മാറ്റുക, 15 second ന് ശേഷമുള്ള color change നോട്ട് ചെയ്യുക, strip, reagent എന്നിവ cool, dry സ്ഥലത്ത് 80 degree Fahrenheit/ 30degree Celsius ല്‍ സൂക്ഷിക്കണം, refrigerate ചെയ്യരുത്, container, air tight ആയി close ചെയ്യണം, discolored ഉം, outdated ഉം ആയ strip കള്‍ ഉപയോഗിക്കരുത്.
Bile salt test (Hey's test) ചെയ്യാന്‍ test tube ല്‍ പകുതി urine specimen എടുത്ത് അതില്‍ sulphur powder വിതറിയിടുക, powder താഴ്ന്നു പോകുന്നുണ്ടെങ്കില്‍ urine ല്‍ bile salt ഉണ്ടെന്നു മനസ്സിലാക്കാം, കാരണം bile salt, urine ന്‍റെ surface tension കുറയ്ക്കും, bile pigment നുള്ള test (Smith's test) ചെയ്യാന്‍ test tube ന്‍റെ മുക്കാല്‍ ഭാഗം urine specimen എടുത്ത്, weak tincture iodine solution വസങ്ങളിലൂടെ അകത്തെക്കൊഴിക്കുക, urine ല്‍ bile pigments ഉണ്ടെങ്കില്‍ രണ്ടു liquid ന്റേയും junction ല്‍ green color ഉണ്ടാകും.
---
1000-2000 ml urine ആണ് ശരീരം 24 മണിക്കൂറില്‍ പുറന്തള്ളുന്നത്, വെള്ളം എത്ര കുടിക്കുന്നു എന്നതിന് ആനുപാതികമായിട്ടായിരിക്കും urine output വ്യത്യാസപ്പെടുന്നത്, cold climate ല്‍ ഇത് കൂടുതലായും hot climate ല്‍ ഇത് കുറവായും കാണപ്പെടുന്നു, diabetes mellitus, എന്നിവയില്‍ കൂടുതലായും (polyuria), heart disease, kidney disease, shock എന്നിവയില്‍ കുറവായും ഇത് കാണപ്പെടുന്നു (oliguria), anuria എന്നത് urine output തീരെ കുറഞ്ഞോ ഇല്ലാതെയോ ഇരിക്കുന്ന അവസ്ഥയാണ്, kidney ക്ക് urine secrete ചെയ്യാന്‍ പറ്റാത്ത അവസ്ഥയാണ് suppression.
Normal urine ന്‍റെ color, pale yellow/ amber ആണ്, urine output കൂടിയാല്‍ pale yellow ആയും, കുറഞ്ഞാല്‍ amber (deep yellow) ആയും urine കാണപ്പെടും, bile salt, bile pigments എന്നിവ urine ല്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ green/ brownish yellow ആയും, urobilinogen ഉണ്ടെങ്കില്‍ reddish brown ആയും, fresh blood കൂടുതലായുണ്ടെങ്കില്‍ bright red ആയും, fresh blood കുറച്ചേ ഉള്ളൂ എങ്കില്‍ pink ആയും, blood pigments ആണ് ഉള്ളതെങ്കില്‍ smoky brown ആയും urine കാണപ്പെടും, filariasis ല്‍ milky white ആയി urine പോകുന്നതിന് chyluria എന്നു പറയും, pyridium tablets കഴിക്കുന്നവരുടെ urine, red color ലും കാണപ്പെടാറുണ്ട്, പൊതുവേ urine ല്‍ blood കാണപ്പെടുന്നതിനു haematuria എന്നു പറയുന്നു.
Normal urine ന്‍റെ odour, aromatic ആണ്, collect ചെയ്ത urine അല്‍പ നേരം തുറന്നു വച്ചാല്‍ അതിലുള്ള urea യുടെ bacterial decomposition നടന്ന് ammonia ഉണ്ടാകുന്നതു കൊണ്ട് strong ammonia smell ഉണ്ടായിരിക്കും, urine ലുള്ള ketone bodies (acetone, diacetic acid) ആണ് diabetes രോഗികളുടെ urine ന്‍റെ sweetish/ fruity smell നു കാരണം.
Normal urine ല്‍ deposits ഉണ്ടാവില്ല, transparency, clear ആയിരിക്കും, urine ല്‍ cloudy appearance രണ്ടു രീതിയില്‍ സംഭവിക്കാം, amorphous phosphate കൊണ്ടുണ്ടാകുന്നവ acetic acid ഒഴിച്ച് dilute ചെയ്‌താല്‍ മാറും, amorphous urates കൊണ്ടുണ്ടാകുന്നവ വെറുതേ heat ചെയ്‌താല്‍ മാറും, filter ചെയ്‌താല്‍ മാറുന്ന urine ന്‍റെ turbidity, pus cells കൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാകുന്നത്, urine ല്‍ mucous deposits ഉണ്ടെങ്കില്‍ ഒഴുകി നടക്കുന്ന clouds ഉം, pus cells ഉണ്ടെങ്കില്‍ അടിയില്‍ sediment ചെയ്ത heavy clouds ഉം, stone ഉണ്ടെങ്കില്‍ fine sands ഉം, uric acid ഉണ്ടെങ്കില്‍ pepper grains പോലെയും sediments urine ല്‍ കാണപ്പെടും.
Normal urine ന്‍റെ average pH അല്പം acidic ആണ് (<7), plasma യിലും, extra cellular fluid ലും normal hydrogen ion concentration നിലനിര്‍ത്താനുള്ള kidney യുടെ കഴിവാണ്, pH കൊണ്ട് മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്, urine ന്‍റെ pH 4.6 മുതല്‍ 8 വരെ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കും, പകലത്തേതിനേക്കാള്‍ രാത്രിയില്‍ pH, acidic ആയിരിക്കും, കൂടാതെ കുറച്ചു നേരം വച്ചിരുന്നെടുക്കുന്ന urine ന്‍റെ pH, ammonia യുടെ presence ഉള്ളത് കൊണ്ട് alkaline ഉം ആയിരിക്കും, അതു കൊണ്ട് pH നോക്കുന്നതിന് എപ്പോഴും fresh urine തന്നെ ഉപയോഗിക്കണം, cystitis ഉള്ള അവസ്ഥയില്‍ urine, alkaline ആയിരിക്കും,
Urine ന്‍റെ normal constituents 96% water, 2% urea, 2% [uric acid & urates (tissue metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts) + creatinine + chlorides (diet ലെ sodium chloride, metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts) + phosphates, sulphates & oxalates (vegetable food, metabolism ത്തിന്‍റെ byproducts)] എന്നിവയാണ്, kidney damage ല്‍ urine ല്‍ albumin കാണപ്പെടും (albuminuria), diabetes mellitus ല്‍ urine ല്‍ sugar കാണപ്പെടും, pregnancy യില്‍ renal threshold താഴ്ന്നാല്‍ urine ല്‍ sugar കാണപ്പെടും, normal renal threshold, 100 ml blood ന് 140-180 mg sugar ആണ്, urine ല്‍ sugar കാനപ്പെടുന്നതാണ് glycosuria, fat metabolism സാരിയായി നടന്നില്ലെങ്കില്‍ diabetes രോഗികളുടെ urine ല്‍ acetone കാണപ്പെടും, obstructive jaundice, haemolytic disease എന്നിവയില്‍ bile ഉം urine ല്‍ കാണപ്പെടാം.
Urine ന്‍റെ specific gravity കൊണ്ട് urine ലെ solute കളുടെ concentration നെ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള kidney യുടെ കഴിവിനെ മനസ്സിലാക്കണം, tubular damage സംഭവിക്കുമ്പോഴാണ് solute കളുടെ concentration സാധാരണ കുറയുന്നത്, urine ന്‍റെ specific gravity പരിശോധിക്കുന്നതിനു മുന്‍പ്, തുല്യ അളവിലുള്ള distilled water ന്‍റെ specific gravity, urinometer (special hydrometer) ഉപയോഗിച്ച് ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്തിരിക്കണം, distilled water ന്‍റെ specific gravity, 1.000 ആണ്, normal urine ന്റേത് 1.016-1.025 ഉം, very dilute ആയ urine 1.003 specific gravity കാണിക്കുമ്പോള്‍, highly concentrated ആയ urine 1.035 specific gravity കാണിക്കും, urine ലെ solute concentration കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച് urinometer ഉയര്‍ന്നു വരും, ഒപ്പം specific gravity യുടെ value വും ഉയരും, ഇതു കൂടാതെ refractometer ഉപയോഗിച്ചും, reagent strip ഉപയോഗിച്ചും specific gravity കണ്ടു പിടിക്കാവുന്നതാണ്, ഉയര്‍ന്ന specific gravity സംഭവിക്കുന്നത്‌ hypoperfusion മൂലമാണ്, heart failure, dehydration, hepatic disorder, nephrosis എന്നീ അവസ്ഥകളില്‍ ഇതു സംഭവിക്കാം, താഴ്ന്ന specific gravity സംഭവിക്കുന്നത്‌ water നെ reabsorb ചെയ്ത് urine concentrate ചെയ്യാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ മൂലമാണ്, hypercalcaemia, hypokalemia, alkalosis, acute renal failure, pyelonephritis, glomerulo nephritis, diabetes insipidus എന്നീ അവസ്ഥകളില്‍ ഇതു സംഭവിക്കാം, random specimen ആണ് specific gravity test ന് സാധാരണ ഉപയോഗിക്കുന്നതെങ്കിലും, 12-24 മണിക്കൂര്‍ വരെ fluid intake ഒന്നും ഇല്ലാതെ എടുത്ത controlled specimen ഉപയോഗിക്കുമ്പോഴാണ് nest result കിട്ടുന്നത്, രോഗാവസ്ഥയില്‍ 1.001 തൊട്ട് 1.060 വരെ ഇതു വ്യത്യാസപ്പെടാം, diabetes mellitus ല്‍ sugar ഉള്ളത് കൊണ്ട് ഇതു വളരെ high ആയിരിക്കും.
പ്രധാനമായും 3 group of test കളാണ് urine analysis ല്‍ ഉള്ളത്, color, appearance, volume, pH, specific gravity, odour എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന physical examination group ഉം, albumin, sugar എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന routine chemical examination, acetone, bile salt, bile pigment എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന special chemical examination എന്നിവ ഉള്‍പ്പെടുന്ന രണ്ടാമത്തെ group ഉം, crystals, pus cells, cast, epithelial cell, RBC, AFB പോലുള്ള bacteria കള്‍ എന്നിവ ടെസ്റ്റ്‌ ചെയ്യുന്ന microscopic examination ഉം.
താഴെപ്പറയുന്ന ഉപകരണങ്ങള്‍ അത്യാവശ്യമാണ്, test tube, test tube holder, spirit lamp, match box, kidney tray, rag pieces, albumin test ചെയ്യാനുള്ള acetic acid, nitric acid, sulphosalic acid, pH test ചെയ്യാനുള്ള red/ blue litmus paper, specific gravity test ചെയ്യാനുള്ള urinometer, sugar test ചെയ്യാനുള്ള benedict's solution, acetone test ചെയ്യാനുള്ള ammonium sulfate crystals, liquor ammonia, sodium nitro prusside crystals, bile pigment test ചെയ്യാനുള്ള tincture iodineന്‍റെ weak solution, bile salt test ചെയ്യാനുള്ള sulphur powder, volume അളക്കുന്നതിനുള്ള graduated 1 pint glass jar, urine, reagent എന്നിവ ഡ്രോപ്പുകളായി എടുക്കാനുള്ള pipette എന്നിവ.
Clean ആയുള്ള glass jar ല്‍ urine ഒഴിച്ച്, sunlight നു നേരെ പിടിച്ച് color, അതിലുള്ള sediments എന്നിവ പരിശോധിക്കാം, volume നോക്കുമ്പോള്‍ urine ന്‍റെ lower meniscus ല്‍ വരുന്ന അളവ് എടുക്കണം, urine ന്‍റെ smell, collect ചെയ്യുമ്പോഴേ കിട്ടും, litmus paper ന്‍റെ ഒരറ്റം urine ല്‍ dip ചെയ്ത് pH പരിശോധിക്കാം, blue litmus red ആയെങ്കില്‍ acidic ഉം, red litmus blue ആയെങ്കില്‍ alkaline ഉം ആയിരിക്കും urine, നിറവ്യത്യാസം ഇല്ലെങ്കില്‍ neutral ആയിരിക്കും, glass jar ന്‍റെ അടിയിലോ വശങ്ങളിലോ തട്ടാതെ വേണം urinometer float ചെയ്യിക്കാന്‍, urine ന്‍റെ lower meniscus ലുള്ള reading നോട്ട് ചെയ്യണം.
---
Urine specimen collect ചെയ്യുന്നതിന്
Single urine specimen
Genital area, clean ചെയ്ത്, sterile ആയിട്ടുള്ള urinal, kidney tray, container എന്നിവയിലേക്ക്, രാവിലെ ആദ്യം ഒഴിക്കുന്ന urine ന്‍റെ 100-120 ml ചെയ്യുന്നതാണിത്.
Midstream urine specimen
Culturing ന് ഉപയോഗിക്കേണ്ട urine ഇങ്ങനെയാണ് collect ചെയ്യേണ്ടത്, genital area, soap water ഉപയോഗിച്ചു കഴുകി, females, labia വിടര്‍ത്തിയും, males, foreskin പുറകോട്ടു മാറ്റിയും വേണം urine specimen collect ചെയ്യേണ്ടത്, ഇതിനായി ആദ്യം bed pan/ commode/ toilet എന്നിവയിലേക്ക് ആദ്യം കുറച്ചു urine ഒഴിച്ച്, ബാക്കി sterile container ല്‍ ശേഖരിക്കണം, specimen ആവശ്യത്തിന് ആയിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ബാക്കി bed pan/ commode/ toilet എന്നിവയിലേക്ക് തന്നെ ഒഴിക്കാം, urine ന്‍റെ ആദ്യത്തെ stream ല്‍ മൂത്ര നളികയിലുള്ള mucous, organisms എന്നിവ ഉണ്ടായിരിക്കും, ഇതൊഴിവാക്കാനാണ് ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്, unconscious ഉം menstruating ഉം ആയ രോഗികള്‍ക്ക് catheterization വേണ്ടി വന്നേക്കാം, catheter വഴി micro organism, urinary tract ല്‍ പ്രവേശിക്കാം എന്നുള്ളതു കൊണ്ട് catheterization കഴിയുന്നതും ഒഴിവാക്കുന്നതാണ് നല്ലത്.
24 Hrs urine specimen
6 am ന് urine ഒഴിക്കുന്നത് collect ചെയ്തു കളയണം, അതിനു ശേഷം ആ ദിവസം ഒഴിക്കുന്ന മുഴുവന്‍ urine ഉം, പിറ്റേ ദിവസം 6 am ന് ഒഴിക്കുന്ന urine ഉം ഒന്നിച്ചു ചേര്‍ത്ത് എടുക്കുന്നതാണിത്, preservatives ആയി toluene, boric acid, concentrated hydrochloric acid, formalin, chloroform എന്നിവയും ചേര്‍ക്കാം.
unconscious patient, children എന്നിവരില്‍ males ല്‍ test tube, barrel, syringe, condom എന്നിവയില്‍ rubber tube ഘടിപ്പിച്ച് penis ല്‍ skin tape ഉപയോഗിച്ച് ഒട്ടിച്ചു വക്കുക, females ല്‍ വാവിസ്തൃതിയുള്ള container, funnel എന്നിവയില്‍ rubber tube ഘടിപ്പിച്ച് T bandage കൊണ്ട് vulva ക്ക് മുകളില്‍ ഉറപ്പിക്കുക, രണ്ടു rubber tube ന്റേയും അറ്റം urine specimen, collect ചെയ്യുന്നതിനുള്ള container ലേക്കിടുക.
---
Filter ചെയ്ത് pus cells നീക്കിയ urine, test tube ന്‍റെ മുക്കാല്‍ ഭാഗം നിറച്ച്, litmus വച്ച് pH നോക്കി urine alkaline ആണെങ്കില്‍, 1 drop acetic acid അതിലേക്കൊഴിച്ച് urine നെ ആദ്യം acidic ആക്കുക, urine ന്‍റെ upper 1/3rd ചൂടാക്കുമ്പോള്‍, urine ല്‍ phosphate ഓ albumin ഓ ഉണ്ടെങ്കില്‍ cloudiness കാണും, drop by drop ആയി acetic acid വീണ്ടും വീണ്ടും ഒഴിക്കുക, cloudiness മാറുന്നെങ്കില്‍ urine ലുള്ളത് phosphate ആണ്, അല്ലെങ്കില്‍ albumin ആയിരിക്കും urine ല്‍ ഉള്ളത്, normal urine ല്‍ albumin കാണാറില്ല, urine ന്‍റെ pH, highly acidic ഓ, highly alkaline ഓ ആണെങ്കില്‍ reading തെട്ടിപ്പോകാം, hot test നെക്കുറിച്ചാണ് ഇതു വരെ പറഞ്ഞത്, cold test ല്‍ test tube ലേക്ക് ആദ്യം ഒഴിക്കുന്നത് nitric acid ഓ, 3% sulpho salic acid ഓ ആണ്, പിന്നെ ഒഴിച്ചതിനു തുല്യം urine, test tube ന്‍റെ അരികിലൂടെ അകത്തേക്ക് അല്പാല്പമായി ഒഴിച്ച് കൊടുക്കുന്നു, albumin urine ല്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ രണ്ടു fluid ഉം ചേരുന്നിടത്ത്‌ white precipitate കാണാം.
5ml benedict's solution, test tube ല്‍ എടുത്ത് heat ചെയ്തിട്ടും solution ന് color change ഇല്ല എന്നുറപ്പുവരുത്തുക, ഇതു benedict's solution ന്‍റെ purity test ആണ്, പിന്നെ pipette ഉപയോഗിച്ച് 8 drop, urine, test tube ലേക്കൊഴിക്കുക, നന്നായി കുലുക്കി വീണ്ടും ചൂടാക്കുക, തണുത്തതിനു ശേഷം fluid ന്‍റെ color ശ്രദ്ധിക്കുക, deposit ഇല്ലാത്ത blue liquid ആണെങ്കില്‍ urine ല്‍ sugar ഇല്ല എന്നും, deposit ഇല്ലാത്ത green liquid ആണെങ്കില്‍ 1% sugar ഉണ്ടെന്നും, yellow deposit ഉള്ള green liquid ആണെങ്കില്‍ 2% sugar ഉണ്ടെന്നും, orange deposit ഉള്ള colorless liquid ആണെങ്കില്‍ 3% sugar ഉണ്ടെന്നും, brick red liquid ആണെങ്കില്‍ 5% നും മുകളില്‍ sugar ഉണ്ടെന്നും മനസ്സിലാക്കണം. diastix, tes tape, clinistix എന്നീ strip കളില്‍ ഉള്ള reagent, urine ലെ glucose മായി പ്രതി പ്രവര്‍ത്തിച്ച്‌ color change ഉണ്ടാക്കും, ഇതിന് glucose oxidase test എന്നു പറയും, strip ലേക്ക് urine പാസ് ചെയ്യിക്കുകയോ, urine specimen ല്‍ strip dip ചെയ്യുകയോ ചെയ്യാം, ആദ്യത്തെ test കഴിഞ്ഞ് 1 glass വെള്ളം കുടിച്ച് 30-45 മിനിട്ടിനു ശേഷം വീണ്ടും ടെസ്റ്റ്‌ ആവര്‍ത്തിക്കാറുണ്ട്.
clinistix strip, urine ല്‍ 2 second, dip ചെയ്തിട്ട്, excess urine കുടഞ്ഞു കളഞ്ഞ്, 10 second ന് ശേഷം കാണുന്ന color, strip container ല്‍ ഉള്ള color chart മായി താരതമ്യം ചെയ്തു നോക്കണം, 10 second ന് ശേഷം കാണുന്ന color change സ്വീകരിക്കരുത്, diastix strip ലും urine specimen ല്‍ 2 second നേരം തന്നെയാണ് dip ചെയ്യേണ്ടത്, പക്ഷേ 30 second നേരം കഴിഞ്ഞുള്ള color change ആണു നോട്ട് ചെയ്യേണ്ടത്, tes tape strip ന്‍റെ ആകെയുള്ള 1.5" (3.8cm) നീളത്തില്‍ 0.25" (0.6cm) ആണ് urine ല്‍ dip ചെയ്യേണ്ടത്, 2 second തന്നെയാണ് ഇവിടെയും, പക്ഷേ 60 second കഴിഞ്ഞുള്ള color change ആണ് നോട്ട് ചെയ്യേണ്ടത്.
urine ലെ acetone presence കണ്ടു പിടിക്കാന്‍ rothera's test ആണുപയോഗിക്കുന്നത്, ചെറിയൊരു test tube ല്‍ 2 cm depth ല്‍, ammonium sulphate crystals നിറക്കുക, അതിന് തുല്യം urine ഉം, sodium nitroprusside ന്‍റെ 1 crystal ഉം അതിലിടണം, cork കൊണ്ട് test tube അടച്ച് shake ചെയ്ത്, വസങ്ങളിലൂടെ liquor ammonia അകത്തേക്ക് ഒഴിച്ച് കൊടുക്കുക, urine ല്‍ acetone ഉണ്ടെങ്കില്‍, urine ന്റേയും ammonia യുടേയും junction ല്‍ permanganate purple നിറത്തിലുള്ള ring കാണാം, ketostix strip, second voided urine ന്‍റെ midstream ലാണ് dip ചെയ്യേണ്ടത്, 15 second കഴിഞ്ഞുള്ള color change നോട്ട് ചെയ്യുക, keto diastix strip, urine ല്‍ dip ചെയ്ത് വേഗം മാറ്റുക, 15 second ന് ശേഷമുള്ള color change നോട്ട് ചെയ്യുക, strip, reagent എന്നിവ cool, dry സ്ഥലത്ത് 80 degree Fahrenheit/ 30degree Celsius ല്‍ സൂക്ഷിക്കണം, refrigerate ചെയ്യരുത്, container, air tight ആയി close ചെയ്യണം, discolored ഉം, outdated ഉം ആയ strip കള്‍ ഉപയോഗിക്കരുത്.
Bile salt test (Hey's test) ചെയ്യാന്‍ test tube ല്‍ പകുതി urine specimen എടുത്ത് അതില്‍ sulphur powder വിതറിയിടുക, powder താഴ്ന്നു പോകുന്നുണ്ടെങ്കില്‍ urine ല്‍ bile salt ഉണ്ടെന്നു മനസ്സിലാക്കാം, കാരണം bile salt, urine ന്‍റെ surface tension കുറയ്ക്കും, bile pigment നുള്ള test (Smith's test) ചെയ്യാന്‍ test tube ന്‍റെ മുക്കാല്‍ ഭാഗം urine specimen എടുത്ത്, weak tincture iodine solution വസങ്ങളിലൂടെ അകത്തെക്കൊഴിക്കുക, urine ല്‍ bile pigments ഉണ്ടെങ്കില്‍ രണ്ടു liquid ന്റേയും junction ല്‍ green color ഉണ്ടാകും.
---
